Tümel/ Tikel (Realizm)

can
1 min readSep 3, 2021

--

Platon tarafından ortaya atılan tümel önerim, var olan her şeyi kapsayan, bütün varlıkları ve düşünülen şeyleri içine alan (önermedir). Tikel ise onun temsilcisidir. Mesela kırmızı elma. Kırmızılık burada tümeldir. Kırmızı elma ise tikel. Realistlerin argümanına göre, kırmızılığı hiçbir akıl doğrulayamayacak olsa da kırmızılık gerçekten mevcuttur.

Gerçekçilik, dünyada zihinden ve dilden bağımsız olarak tümellerin var olduğunu savunan bir felsefi kuramdır. Aşırı gerçekçilik ve güçlü gerçekçilik diye ikiye ayrılır.

Tümellere karşı yapılan bir antirealist argümanı da şöyledir : Tümeller, uzaysal ve zamansal anlamda bulunmadıkları için bunu reddetmek yanlış değildir ve bundan tümellerin hiç var olmadıkları anlamı çıkar. Bir tümelin nerede ve nasıl bulunduğunu deneyimlemek mümkün olmadığı için onu reddetmek mantıklıdır. Tümeller mevcut değil ise, onun varlığını savunan realizm akımı da yanlıştır şeklinde sonuca ulaşmışlardır. Başta mantıklı gözükse de, tümellerin uzayda ve zamansal anlamda bulunmamamaları tuhaf olabilir fakat bu onların tamamen var olmadığı anlamına da gelmez. Uzay- zaman varoluşunu temel varoluş tipi olarak saymak mantıklı görünebilir ama öyle değildir. Duyularımızın ve aklımızın çok ötesinde temel varoluş tipi var olabilir. Aslında tümellerin kendi kendilerini idame ettirdikleri düşünülebilir. Bertnard Russel’a göre bu böyledir yani zaman ve mekan olmaksızın varlardır çünkü bunlar zamandan ve mekandan münezzehtirlerdir der.

Kaynak :

Paul Kleinman, Felsefe 101

--

--